आमचे युट्यूब चॅनल सबस्क्राईब करा
"कायद्याची सोपी गोष्ट" या ॲड. उमेश अनपट यांच्या स्पेशल लेखमालेत किचकट व क्लिष्ट स्वरूपाच्या कायदेशीर प्रक्रियांची माहिती सर्वसामान्यांना समजेल अशा सोप्या भाषेत मांडण्याचा प्रयत्न करणार आहोत. त्यामुळे या प्रक्रिया समजून घेण्यात आणि वेळ आल्यास प्रत्यक्ष त्या प्रक्रियांना सामोरे जाताना म्हणजेच कोर्टाची पायरी चढताना 'MBP Live24' च्या वाचकांना कायदेशीर मदत होईल, असा विश्वास आहे.
नाशिक : कोणत्याही व्यक्ती किंवा संस्थेशी कोणत्याही व्यक्ती किंवा संस्थेशी विविध प्रकारचे भांडण किंवा वाद होतात. अशावेळी न्याय मिळविण्यासाठी कायदेशीर व्यवस्था निर्माण करण्यात आली आहे. या व्यवस्थेच्या माध्यमातून न्याय मागून आपण न्याय प्रस्थपित करू शकतो.
या न्याय व्यवस्थेतील एक महत्वाची आणि प्रारंभिक बाब म्हणजे कायदेशीर नोटीस. कायदेशीर नोटीस हे विवादाचे निराकरण करण्याच्या दृष्टीने उचललेले एक आवश्यक पाऊल आहे. अचानक निर्माण झालेला वाद, तंटा अगर इतर समस्येचे कायदेशीर मार्गाने निराकरण करायचे असल्यास, तुम्ही कायदेशीर नोटीस जारी करू शकता. याच कायदेशीर नोटीसबद्दल आपण सोप्या भाषेत तपशीलवार माहिती घेणार आहोत
कायदेशीर नोटीस म्हणजे काय ? कायदेशीर नोटीस म्हणजे आपल्या कायदेशीर हक्कांचे संरक्षण करण्यासाठी एखाद्या व्यक्तीला किंवा संस्थेला लिखित स्वरूपात पाठवून केलेली कायदेशीर कारवाई. तसेच कायदेशीर नोटीस म्हणजे एखाद्या व्यक्तीने किंवा संस्थेने पाठवलेला दस्तऐवज जो कायदेशीर कारवाई किंवा दाव्याबद्दल दुसऱ्या पक्षाला सूचित करतो. हा एक लेखी संप्रेषण आहे ज्याचा उद्देश प्राप्तकर्त्याला त्यांच्या कायदेशीर दायित्वांची माहिती देणे किंवा कायद्याचे पालन करण्याची मागणी करणे आहे.
नोटीस पाठविण्याचे कारण? : कराराचा भंग करणाऱ्या, गैरवर्तणुकीत गुंतलेल्या किंवा एखाद्याच्या अधिकारांचे उल्लंघन करणाऱ्या व्यक्तींना किंवा व्यवसायांना अनेकदा कायदेशीर नोटिसा पाठवल्या जातात. कायदेशीर नोटीसचा उद्देश कायदेशीर कारवाईची सूचना देणे आणि प्रकरण न्यायालयात नेण्यापूर्वी प्राप्तकर्त्याला प्रतिसाद देण्याची संधी देणे हा आहे.
कायदेशीर सूचनांचे प्रकार
निर्माण झालेल्या कायदेशीर समस्येच्या वेगवेगळ्या स्वरूपानुसार विविध प्रकारच्या कायदेशीर नोटीस जारी केल्या जाऊ शकतात. कायदेविषयक सूचना देणे म्हणजेच नोटीस त्यातील काही प्रकार खालीलप्रमाणे..
1. डिमांड नोटिस : डिमांड नोटीस ही कायदेशीर नोटीस आहे जेव्हा एका पक्षाने दुसऱ्या पक्षाकडून पेमेंट किंवा कामगिरीची मागणी केली जाते. जेव्हा एखादा पक्ष कराराचा भंग करतो किंवा त्याच्या जबाबदाऱ्या पूर्ण करण्यात अयशस्वी होतो तेव्हा अशा प्रकारची नोटीस पाठवली जाते.
2. निष्कासन सूचना : बेदखल नोटीस ही कायदेशीर नोटीस आहे, जी भाडेकरूला पाठवली जाते जेव्हा घरमालक भाडेकरार संपुष्टात आणू इच्छितो. भाडेकरूला घर सोडण्यापूर्वी काही दिवसांची सूचना देणे आवश्यक असते.
3. कॉपीराइट सूचना : कॉपीराइट सूचना ही एक कायदेशीर सूचना आहे जी इतरांना सूचित करण्यासाठी वापरली जाते, की विशिष्ट कार्य कॉपीराइट कायद्याद्वारे संरक्षित आहे. ही सूचना सहसा वेबसाइट्स, पुस्तके आणि कॉपीराइटच्या अधीन असलेल्या इतर सामग्रीवर वापरली जाते.
4. मानहानीची सूचना : मानहानीची नोटीस ही एखाद्या व्यक्तीला किंवा संस्थेला पाठवलेली कायदेशीर नोटीस आहे जिने दुसऱ्या व्यक्ती किंवा व्यवसायाबद्दल खोटी आणि हानीकारक विधाने केली आहेत. नोटीसमध्ये बदनामीकारक विधाने मागे घेण्याची आणि माफी मागण्याची मागणी करण्यात आलेली असते.
5. सूचनेच्या हेतूची नोटीस : खटल्याच्या हेतूची सूचना ही एखाद्या व्यक्तीला किंवा संस्थेला आगामी कायदेशीर कारवाईची माहिती देणारी कायदेशीर नोटीस आहे. जेव्हा पक्षकार न्यायालयाबाहेर प्रकरण मिटवण्याचा प्रयत्न करत असतात तेव्हा अशा प्रकारची नोटीस अनेकदा पाठवली जाते.
ॲड. उमेश अनपट,बीए, एलएलबी, एमजे.जिल्हा व सत्र न्यायालय, नाशिक.कायदेविषयक सल्ल्यासाठी : 9270251878
